تنیس ابتدا در بریتانیا و بیشتر میان اشرافزادگان رایج شد. در برخی از کشورها به آن تنیس میدانی میگویند تا از ورزش دیگری به نام تنیس شاهی که در سالن و در زمینی با ابعاد متفاوت بازی میشود و همچنین تنیس روی میز (پینگ پنگ) متمایز گردد. در ورزش تنیس بدون توجه به سطح مهارتی افراد، تمام بازیکنان تنیس نیازمند ابزار یکسانی برای بازی خود هستند.
ورزش تنیس
تنیس ورزشی راکتی است که بین دو نفر (تنیس تک نفره) یا بین دو تیم دونفره (دوبل) بازی میشود. هر بازیکن تنیس راکتی دارد که دارای صفحهای از شبکه توری است. بازیکن با این راکت، توپی لاستیکی با پوشش نمدی را به زمین حریف پرتاب میکند. در بازی تنیس بازیکنی یا تیمی که زودتر امتیاز نهائی را به دست آورد برندهاست.
ورزش تنیس ابتدا در بریتانیا و بیشتر میان اشرافزادگان رایج شد و سپس به سایر کشورهای انگلیسی زبان رفت و اکنون در همه کشورها بازی میشود. تنیس از ورزشهای المپیک است. در برخی از کشورها به آن تنیس میدانی میگویند تا از ورزش دیگری به نام تنیس شاهی که در سالن و در زمینی با ابعاد متفاوت بازی میشود و همچنین تنیس روی میز (پینگ پنگ) متمایز گردد.
تاریخچه تنیس در ایران
ظهور ورزش تنیس در ایران به بعد از جنگ جهانی دوم بازمی گردد. پیش از این در فاصله سالهای (1315-1318) باشگاه بوستان ورزش که دارای چندین زمین تنیس در محلی روبروی ورزشگاه شهید شیرودی فعلی به مدیریت شادروان شکوهی گشایش یافت. ورزشگاه شهید شیرودی ( امجدیه سابق) نیز همزمان با ورزشگاه بوستان ورزش با یک زمین تنیس درمحل کنونی افتتاح و نخستین مسابقات قهرمانی تنیس کشور در سال 1318 در همین ورزشگاه برگزار گردید.
ورزش تنیس بخاطر حضور اتباع انگلیسی در آبادان رونق خاصی داشت و اولین مسابقه تنیس بین تیم های آبادان و تهران به سالهای 1317-1320بر می گردد. پس از جنگ جهانی دوم مسابقات قهرمانی تنیس کشور تاسال 1322 جریان داشت که برادران نعمانی ( هانری وژوزف ) در صدر بازیکنان قرار داشتند. از سال 1322-1332 مقام قهرمانی تنیس کشور در اختیار ژرژ آفتاندلیان قرار داشت. اولین سالی که ایران در مسابقات تنیس جام دیویس شرکت نمود 1959 بود.
زمینهای تنیس
- زمین خاکی یا تنیس خاکی
- زمین چمن
- سالن تنیس یا Indoor
-زمین آسفالت (نوع بسیار نرم آسفالت ورزشی) یا Hard Court
برای استفاده از این زمین ها امروزه معمولا افراد اقدام به اجاره زمین تنیس کرده و همراه با خانواده و یا دوستان از این زمین استفاده می کنند.
راکت تنیس
راکت تنیس از بخشهای زیر تشکیل شده است:
* صفحه یا Head
* زه یا String
* دسته یا Grip
قوانین و مقررات ورزش تنیس
- قوانین بازی انفرادی تنیس
تمام بازیکنان قبل از مسابقه تنیس به تمرین ضربات میپردازند و در این میان زمان گرم کردن تنها ۵۰ دقیقه است. در بازی تنیس بازیکنی که برنده چرخش راکت و یا پرتاب سکه باشد میتواند انتخاب کند که زننده یا گیرنده باشد و یا کدام زمین تنیس را میخواهد همچنین میتواند انتخاب کند که اول حریف تصمیم بگیرد و بازیکن دیگر تنها قادر به قبول مواردی است که برنده سکه انتخاب نکرده باشد.
برای آغاز گیم زننده سرویس پشت بیس لاین در سمت راست علامت مرکزی به نحوی میایستد که در فاصله بین علامت مرکزی و خط کناری انفرادی قرار گیرد و نیز رو به تور باشد. زمانی که حریف آماده است وی ۲ شانس برای ورود توپ تنیس به درون بازی به وسیله سرویس دارد. برای این کار باید توپ تنیس را به بالا پرتاب کرده و در جهت میدان سرویس زمین حریف در عرض تور و به شکل مورب به آن ضربه بزند، زننده سرویس در بازی تنیس نمیتواند قبل از برخورد راکت به توپ پا روی بیس لاین بگذارد و یا از آن رد شود.
برنده سرویس آماده دریافت توپ است. او میتواند در هر جایی که بخواهد بایستد تنها باید قبل از ضربه به توپ اجازه دهد تا توپ یک بار به زمین تنیس برخورد کند، بعد از هر امتیاز زننده به صورت یک در میان از راست و چپ علامت مرکزی سرویس میزند. اگر توپ سرویس بالای تور را لمس کرد و وارد زمین حریف شد یک ست داده میشود و سرویس باید تکرار شود.
در بازی تنیس بازیکنان زمانی که رقم کل گیمها فرد باشد ۲ طرف زمین را عوض میکنند، آنها در زمان تعویض زمین تنیس تنها ۹۰ ثانیه اجازه استراحت دارند ( به جز بعد از گیم اول هر ست) و ۲ دقیقه نیز در فاصله زمانی بین ستها میتوانند استراحت کنند.
- قوانین بازی دوبل تنیس
در بازی تنیس به صورت دو نفره یا دوبل، زننده سرویس میتواند در هر جایی در پشت بیس لاین در ناحیه بین علامت مرکزی و خطوط کناری بازی دوبل بایستد. هر ۴ بازیکن تنیس در طول گیم میتوانند سرویس بزنند و روش سرویس زدن در طول یک ست ثابت است.
برای مثال در یک گیم بازی تنیس بین AC و BD ابتدا فرد A سرویس میزند، سپس B، بعد از آن C و در آخر D. تیم گیرنده تصمیم میگیرد که چه کسی سرویس سمت راست را دریافت میکند و چه کسی سمت چپ را و این انتخاب در طول هر ست ثابت است.
سایر قوانینی که برای بازی تنیس یک نفره توضیح داده شد در بازی تنیس به صورت دوبل نیز به کار میرود، به جز اینکه بعد از زدن سرویس فضای بین خطوط کناری انفرادی و خطوط دوبل داخل زمین حساب میشود.
تجهیزات تنیس
در ورزش تنیس بدون توجه به سطح مهارتی افراد، تمام بازیکنان تنیس نیازمند ابزار یکسانی برای بازی خود هستند. اگر چه ممکن است این تجهیزات تنیس در کیفیت و یا قیمت متفاوت باشند اما به هر حال راکت، زه، توپ، کفش و لباس تنیس از ضروریات فعالیت تنیس به شمار میروند، در ادامه پیشنهاداتی چند در مورد خرید، استفاده و مراقبت از این لوازم آورده شده است.
- انواع راکت تنیس و زه
وقتی شما قصد خرید یک راکت تنیس را دارید زمانی را صرف اطلاع از نوع و کیفیت راکت کنید. برچسبها، کارتها و آویزهها اطلاعات ارزشمندی را در زمینه سر راکت، سایز، طول، کشش زه، نرمی راکت تنیس و سایر ویژگیهای مورد نیاز فراهم میکند.
ویلسون، پرنس و هدسل 75 درصد از راکتهای تنیس را تشکیل میدهند. تقریبا در حدود 3 چهارم از راکتهای تنیس پرس شده بوده و از آلومینیوم و یا گرافیت سبک ساخته میشوند اما برای افراد مبتدی راکتهایی معمولی تروجود دارند که تنها برای شروع تنیس مفید هستند.
امروزه حدود 8 اونس برای سبکترین و 5/12 اونس برای سنگینترین راکت تنیس میباشد. در ورزش تنیس مبتدیان بهتر است راکتی را انتخاب کنند که سبک و نسبتا محکم باشد (برای تولید نیرو). در راکتهای سبکتر باید وزن راکت تنیس به نحوی توزیع شود که بیشتر آن به سمت سر راکت متمایل باشد. در غیر این صورت ممکن است تولید نیرو برای فرد بسیار دشوار باشد. راکتهای سنگین تنیس بسیار عالی هستند اما نیازمند تلاش و مهارت بازیکنان متوسط و حرفهای هستند.
قسمتهای مختلف یک راکت تنیس
در بازی تنیس هم زمان با پیشرفت شما در پلههای موفقیت، سبک چرخش شما بهتر میشود. در بازی تنیس به نظر میرسد بازیکنانی که دارای چرخشهای کوتاهتری هستند با راکتهای سخت موفقترند. افرادی با چرخشهای بلند راکتهای بسیار نرم را در بازی تنیس ترجیح میدهند. بقیه افراد نیز برای ضرباتی با چرخش متوسط باید به دنبال راکت تنیسی باشند که درجه نرمی آن متوسط باشد.
برای کلاس تنیس در تهران یک سری لوازم نیاز است که شما فبل از شروع کلاس باید با خود به همراه داشته باشید. یکی از این لوازم راکت تنیس است.
اگرچه وزن راکت تنیس کاهش مییابد اندازه سر راکت با گذشت زمان افزایش یافته است. همان طوری که قبلا نیز ذکر شده در تنیس معمولا راکتهایی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند که حدود 90 تا 110 اینچ مربع مساحت داشته باشند.
امروزه اندازه معمول راکت تنیس بین 95 تا 115 است و اندازههای بزرگتر از آن بیشتر مورد استفاده افرادی است که برای تفریح تنیس بازی میکنند. اندازههای طرز گرفتن راکت تنیس در طول 5 دهه اخیر تغییر زیادی نداشته است. هر مدل راکت تنیس در 5 تا 6 سایز و اندازه بین 8/41 تا 8/45 اینچ به بازار میآید. اندازه های رایج طرز گرفتن بین 2/41 و 8/43 اینچ هستند. به اطلاعات روی بالای دسته راکت تنیس که در مورد سایز طرز گرفتن آن است توجه کنید. در اینجا چند روش رایج برای انتخاب راکت مناسب وجود دارند اما هیچکدام از آنها برای توضیح سایز طرز گرفتن شما کاملا عملی نیستند:
1- با راکت تنیس دست دهید و یا آن را به طرز گرفتن شرقی بگیرید. همچنان که انگشتان شما دور طرز گرفتن حلقه میزند باید انتهای انگشت شست قادر به لمس مفصل اول انگشت میانی باشد.
2- فاصله بین سرانگشت حلقه شما و خط طویل میانه کف دست (دومین خط پایینی از پایه انگشتان) را اندازه بگیرید. خط کش را بین هر انگشت حلقه و میانی خود قرار دهید. فاصله به دست آمده نزدیک محیط دایره طرز گرفتن راکتی است که مناسب دست شماست.
3- راکت تنیس را در دست مسلط خود بگیرید، در این مورد راکت باید در دست راحت بوده و شکل گرفتن آن متناسب با شکل دست شما باشد.
4- راکت تنیس را با طرز گرفتن فورهند شرقی بگیرید. شما باید بتوانید انگشت اشاره دست غیر راکت را در فضای بین انگشت حلقه و شست خود قرار دهید . اگر برای این کار فضای کافی وجود نداشت، طرز گرفتن شما خیلی کوچک است. برعکس اگر فضای بین انگشت حلقه و شست شما بیشتر از معمول است این طرز گرفتن برای شما بزرگ است.
5- با یک راکت تنیس الگو یا قرضی بازی کنید. اگر راکت در دست شما پیچ میخورد این طرز گرفتن احتمالا خیلی کوچک است. اگر دست و بازوی شما خیلی سریع خسته شد این راکت تنیس برای شما بزرگ است.
سازندگان راکت تنیس طول های مختلفی را (تا 29 اینچ) مورد آزمایش قرار دادهاند اما میانگین طول راکتها 27 اینچ است. راکتهای کوتاهی نیز برای تنیس وجود دارند که قابل استفاده کودکان بوده و ایده خوبی برای آموزش بازیکنان جوانتر به شمار میروند.
راکتهای حرفهای تنیس (آنهایی که مورد استفاده بازیکنان سطح متوسط و حرفهای هستند) بدون زه فروخته میشوند. در ساخت این راکت های تنیس اغلب از زههای نایلونی و یا دیگر مواد صنعتی استفاده میشود تعداد محدودی که از گات (روده گوسفند و یا گاو) استفاده میکنند یا بازیکنان خیلی خوبی هستند و یا از دسته افرادی که بازیهای خود را خیلی جدی میگیرند، میباشند.
زههای محکمتر اجازه کنترل بیشتری را میدهند به شرط اینکه شما به اندازه کافی قادر به کنترل توپ بدون توجه به نرمی راکت و یا کشش زه آن باشید. سعی کنید از کششی در راکت تنیس خود استفاده کنید که بهترین ترکیب قدرت و کنترل را ایجاد کند.
سازندگان راکت تنیس طول های مختلفی را (تا 29 اینچ) مورد آزمایش قرار دادهاند اما میانگین طول راکتها 27 اینچ است. راکتهای کوتاهی نیز وجود دارند که قابل استفاده کودکان بوده و ایده خوبی برای آموزش بازیکنان جوانتر به شمار میروند.
1- راکت تنیس را در مکانهای گرم، سرد و یا مرطوب نگهداری نکنید.
2- زمانی که از راکت تنیس استفاده نمیکنید آن را درون پوشش خود قرار دهید.
3- از کشیدن راکت تنیس روی زمین برای تعیین خط سرویس و کنارهها خودداری کنید.
4- از راکت تنیس برای جمع کردن توپها در صورتی که با زمین تماس پیدا میکند، استفاده نکنید.
5- بعد از بازی تنیس در میدان و یا هوای مرطوب زهها را تمیز کنید.
6- از محل گرفتن اصلی راکت تنیس شما دچار ساییدگی شده و باعث اذیت دست شما میشود از یک پوشش جانشین استفاده کنید و یا پوشش دیگری را روی آن بپوشانید.
7- از پرتاب کردن راکت تنیس، برخورد راکت به زمین و ضربه زدن به اشیاء دیگری به جز توپ تنیس خودداری کنید.
8- قبل از جدا کردن زههای راکت تنیس، وجود پیچخوردگی و یا ترک در آن را به خوبی چک کنید.
9- اگر زهی پاره شد برای آزاد کردن کشیدگی، فرم تمام زهها را خارج کنید.
توپ تنیس
در طی 40 سال گذشته توپهای تنیس دستخوش تغییرات زیادی نشده است. حتی اگر هم شما یک مبتدی هستید باز از توپهای کم کیفیت در بازی تنیس استفاده نکنید. سعی کنید در اولین فرصت بهترین توپ تنیس قابل خرید را تهیه کنید.
مارکها میتوانند گاهی فریبنده باشند اما معمولا ویلسون، پن و دانلوپ 3 کمپانی هستند که توپهای تنیس را با کیفیت بالایی تولید میکنند. مارک تجارتی روی توپ تنیس هر چیزی که باشد شما باید به دنبال اطلاعاتی باشید که نشانگر تایید توپ از طرف USTA و یا فدراسیون جهانی تنیس باشد که این اطلاعات معمولا روی بسته پلاستیکی توپهای تنیس موجود است.
کفشها و جوراب بازیکنان تنیس
اگر به دنبال بازی و یا تمرین تنیس در زمینی نرم و یا از خاک رس هستید کفش هایی را انتخاب کنید که نرم و انعطافپذیر باشد. حتی بازیکنان جدی هم میتوانند ماهها از یک جفت کفش در زمین نرم استفاده کنند. اگر در زمین سخت بازی میکنید کفش تنیس شما نباید دارای زیرههای انعطافپذیر باشد چون به سرعت پاره میشود.
شاید اصلیترین نقش یک کفش تنیس کنترل جانبی آن است (همان دوام داخلی و خارجی کفش مدنظر است). بازیکن تنیس وقت زیادی را صرف حرکت از یک سمت به سمت دیگر میکند درست همان طوری که به جلو و عقب حرکت میکند. انتخاب کفشهای تنیسی که کنترل حرکتی کناری شما را تامین میکنند از پیچخوردگی مچ پا به داخل و یا خارج جلوگیری میکنند و احتمالا مانع اسپرین مچ پا خواهد شد.
تذکر: هرگز از جورابهای کتانی برای بازی تنیس استفاده نکنید. جورابهای کتانی نه تنها در جذب رطوبت پا مفید نیست بلکه به سرعت چینخورده، دچار ساییدگی میشود و شکل خود را از دست میدهد.
لباس تنیس
یک نکته خوب این است که شما میتوانید لباسی با کیفیت خوب و قیمت متوسط از فروشگاههای ورزشی، فروشگاههای با تخفیف ویژه و برخی از مراکز لوازم ورزشی حرفهای بیابید. در مسابقات تنیس دانشآموزان دبیرستانها و کالج معمولا شلوار کوتاه و تیشرت تایید شده ویژه دبیرستان خود را میپوشند.
ممکن است این اصول پا برجا بماند ولی در حقیقت هیچ اجباری بر رسمی بودن لباس تنیس نیست. اگر بخواهید در یک تمرین گروهی تنیس و یا رقابتی شرکت کنید برای ادامه فعالیت گاهی قوانین خاصی وجود دارد.
برخی از موسسات هنوز تاکید به استفاده از لباس سفید در بازی های تنیس دارند ولی در اغلب موارد از لباس رنگی استفاده میشود. برای مسابات تنیس هرگز از مایو شنا استفاده نکنید و سعی کنید تابع جمع باشید. در این مورد میتوان از برخی افراد کاردان سوال کرد. به هر حال در بازی تنیس لباسهایی که باعث حرکت راحتتر فرد بوده و یا رنگ آنها روشنتر است نسبت به لباسهای خوشظاهر، ارجح هستند.
منبع: های دکتر
مطلب خوبی بود درباره تنیس ممنون